23.8.17

Η ταύτιση των δύο ολοκληρωτισμών μόνο τα θύματα αδικεί...

Η ιστορική συζήτηση είναι μια δύσκολη υπόθεση. Κυρίως όταν αυτή γίνεται σε μια χώρα που ζει ακόμη τις συνέπειες του εμφυλίου, σαν να μην μπόρεσε να γυρίσει σελίδα.

Δυστυχώς, ο...
διχαστικός λόγος κυριαρχεί σε κάθε συζήτηση και αναζωπυρώνεται με κάθε ευκαιρία.

Πρόσφατα αφορμή, μεσούντος του θέρους, έδωσε η διάσκεψη που οργανώνει η εσθονική προεδρία για την Ευρωπαϊκή ημέρα μνήμης των θυμάτων ναζισμού και κομμουνισμού.

Η άρνηση του κ. Κοντονή να παραστεί και η σχετικά αφελής επιχειρηματολογία του παραπέμπουν σε μια συζήτηση του 2009, όταν κατατέθηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισμα για την Ευρωπαϊκή συνείδηση και τον ολοκληρωτισμό, ταυτίζοντας τον κομμουνισμό με τον ναζισμό.

Τότε, η ευρωομάδα του ΠΑΣΟΚ καταψήφισε, ενώ η Ν.Δ. απείχε.

Ας επαναλάβουμε:

⚫ Και ο κομμουνισμός και ο ναζισμός υπήρξαν ολοκληρωτικά καθεστώτα που ηττήθηκαν στην πράξη αλλά και στη συνείδηση της μεγάλης πλειοψηφίας των Ευρωπαίων πολιτών.

Ο κομμουνισμός, ειδικά στη σταλινική εκδοχή του αλλά και στη μαοϊκή, υπήρξε υπαίτιος για εκατομμύρια θύματα. Οι ανηλεείς διώξεις, τα Γκουλάγκ στην ΕΣΣΔ αλλά και η «Πολιτιστική Επανάσταση» του Μάο, που στοίχισε τη ζωή σε 45 εκατομμύρια άτομα, αποτελούν μαύρη σελίδα στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Ο ναζισμός με το Ολοκαύτωμα, τον φυλετισμό, τον ρατσισμό, την καλλιέργεια του μίσους οδήγησε σε μια πρωτόγνωρη φρίκη και θηριωδία, με θύματα εκατομμύρια αθώους πολίτες

⚫ Και στα δύο συστήματα, το άτομο υποχωρεί μπροστά σε μια ανώτερη αρχή, έναν ανώτερο στόχο. Στη μία περίπτωση, στην αταξική κοινωνία· στην άλλη, στην αποθέωση του έθνους ή της φυλής.

Βέβαια, ενώ ο κομμουνισμός ξεκινά ως ιδεολογία που στοχεύει σε μια καλύτερη κοινωνία, ο ναζισμός/φασισμός είναι ιδεολογία του μίσους, της δημιουργίας και εξόντωσης εχθρών.

Στον κομμουνισμό, η βία θεωρείται το αναγκαίο κακό. Στον ναζισμό, είναι το απόλυτο μέσο.

Οφείλουμε να καταδικάσουμε με απόλυτο τρόπο τα εγκλήματα του ολοκληρωτισμού. Ομως, άποψή μου ήταν και παραμένει ότι η ταύτιση αδικεί τα εκατομμύρια θύματα ένθεν κακείθεν.

Ο ναζισμός και ο σταλινισμός πρέπει να μελετηθούν και να αξιολογηθούν στη μοναδικότητα της φρίκης που παρήγαγαν. Οχι «τσουβαλιάζοντας» αλλά εξειδικεύοντας, μελετώντας και αντιμετωπίζοντας την αλήθεια.

Από την άλλη, δεν μπορεί να μη σοκάρει η ένταση της αντιπαράθεσης των ημερών που υποδηλοί απλώς τις ανοιχτές πληγές μιας κοινωνίας που δεν έχει συμφιλιωθεί με τον εαυτό της. Σε κάθε περίπτωση, η δημοκρατία λειτουργεί με πλειοψηφίες και μειοψηφίες.

Ανεξάρτητα τι άποψη υπάρχει για το θέμα, επί του θεσμικού πάνω από 500 μέλη του Ευρωκοινοβουλίου ψήφισαν τη μέρα μνήμης για τα θύματα του κομμουνισμού και του ναζισμού.

Η κυβέρνηση, λοιπόν, όφειλε να παρίσταται. Εντύπωση προκαλεί, πάντως, το γεγονός ότι η κυβέρνηση δεν είχε κανένα πρόβλημα να συμμετάσχει πέρυσι σε αντίστοιχο συνέδριο της σλοβακικής προεδρίας...

Ομως, το κρίσιμο σημείο είναι ο τρόπος με τον οποίο ηττημένες ιδεολογίες, όπως ο ναζισμός, ηττημένες στο πεδίο των μαχών και στη συνείδηση των πολιτών, επανέρχονται βίαια για να εκφράσουν την οργή ατόμων που αισθάνονται θύματα από μια άναρχη παγκοσμιοποίηση, από την περιθωριοποίηση, με την ανοχή ηγετών όπως ο Τραμπ.

Ο κομμουνισμός δεν δείχνει να επανέρχεται. Υποχωρεί σταθερά, και μόνο στη Βόρεια Κορέα, στο Βιετνάμ και στην Κίνα αποτελεί ακόμη επίσημη ιδεολογία.

Τα δε κομμουνιστικά κόμματα στην Ευρώπη αποτελούν κόμματα διαμαρτυρίας παρά διεκδικητές της εξουσίας.

Συμπερασματικά: ανωτάτη αξία, αιτία και αποτέλεσμα κάθε πολιτικής σκέψης και πράξης πρέπει να είναι ο άνθρωπος στη μοναδικότητά του.

Καμία ιδεολογία, καμιά ουτοπία δεν μπορεί να δικαιολογήσει καταπίεση ή απώλεια ανθρώπινης ζωής.

Ο άνθρωπος είναι η απόλυτη αξία. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ταυτίζοντας ολοκληρωτικά καθεστώτα εξυπηρετούμε την καλύτερη ανάγνωση του παρελθόντος και θωρακίζουμε καλύτερα τις κοινωνίες μας.

Οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και ειδικά οι Βαλτικές έχουν ιστορικούς λόγους να δημιουργούν κοινά μέτωπα εναντίον του ναζισμού και του κομμουνισμού.

Το σύμφωνο Ρίμπεντροπ-Μολότοφ, με το μοίρασμα αρκετών χωρών μεταξύ ΕΣΣΔ και Γερμανίας, άφησε βαθιά, ανεξίτηλα σημάδια.

Αλλά, ας δούμε τα πράγματα με την απόσταση που τους ταιριάζει, με τον σεβασμό που αρμόζει στα θύματα των θηριωδιών.

Και ας σταματήσουμε κάποτε να κάνουμε ανέξοδη μικροπολιτική με μεγάλα ερωτήματα, μεγάλα θέματα με τα οποία ακόμη αναμετριόμαστε.

Και να τελειώνουμε με τη λογική της ρεβάνς, των νικητών και ηττημένων, και ενός «εμφυλίου» που αέναα επαναλαμβάνεται στη χώρα, είτε επειδή ακόμη πληγώνει είτε γιατί ορισμένοι επιλέγουν να «πετάξουν την μπάλα στην εξέδρα», σε μια επίδειξη αριστεροσύνης που τους χρειάζεται τώρα περισσότερο από ποτέ, μια και η πολιτική τους στο κοινωνικό επίπεδο μόνο αριστερή δεν είναι...

Μαριλένα Κοππά

Δεν υπάρχουν σχόλια: