εντοπιστεί από τους ερευνητές οι εντορμίες επί των οποίων «κούμπωναν» τα φτερά, τα οποία βρέθηκαν τυχαία πριν από έναν-ενάμιση χρόνο σε άλλο σημείο, όταν ανοίχτηκε ένα αυλάκι για να μην λιμνάζουν τα ύδατα και προκαλούν φθορές-καθιζήσεις στο μνημείο.
Ο τάφος της Αμφίπολης για τους μελετητές του παρουσιάζει διάφορες οικοδομικές φάσεις. Τελευταία φορά φαίνεται πως άνοιξε και σφραγίστηκε στα ρωμαϊκά χρόνια. Την ίδια εποχή, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, ξηλώθηκε από την κορυφή του λόφου το μνημείο που έστεφε τον τάφο, δηλαδή ο Λέων της Αμφίπολης, ο οποίος για 2.000 χρόνια ήταν πεταμένος στην κοίτη του Στρυμόνα μαζί με άλλα 500 αρχιτεκτονικά μέλη του Περιβόλου του τάφου. Συνεπώς, δεν αποκλείεται οι φθορές στα αγάλματα (σπασμένα φτερά και κεφάλια, κομμένο ένα στήθος Σφίγγας) να προκλήθηκαν από τους Ρωμαίους όταν μπήκαν στον τάφο (ποιος ξέρει τι αντίκρισαν ή τι ανέμεναν να βρουν;) και έφυγαν σπάζοντας και καταστρέφοντας ό,τι έβρισκαν μπροστά τους. Αν ισχύει αυτή η εκδοχή, μπορεί να μην έχουν σωθεί πολύτιμα αντικείμενα ή ακόμη και να μην υπήρχαν ποτέ. Οπως και να 'χει το πράγμα, οι ανασκαφικές εργασίες που άρχισαν χθες στις επτά το πρωί, θα δώσουν απαντήσεις στα πολύπλοκα και δισεπίλυτα προβλήματα που υπάρχουν, έτσι κι αλλιώς, σε κάθε αρχαιολογική έρευνα.
Ειδικός γερανός
Η χθεσινή μέρα πάντως πέρασε με την τοποθέτηση του ειδικού γερανού που θα χρησιμοποιηθεί για την απομάκρυνση των λίθων του τοίχου-σφράγισης του τάφου. Στην ουσία άρχισε η προεργασία, δηλαδή οι διαμορφώσεις για να πατήσει σωστά ο γερανός και να αρχίσει η επέμβαση με ασφάλεια για το μνημείο και για τους εργαζομένους. Τις επόμενες μέρες με τη βοήθεια του ανυψωτικού αυτού μηχανήματος θα αρχίσει η μεταφορά των λίθων του τοίχου που είναι κατασκευασμένος από πωρόλιθο και έχει υποστεί διάβρωση από την υγρασία. Το υγρό στοιχείο αφθονεί στην περιοχή, καθώς εκεί υπήρχε εκτός του ποταμού Στρυμόνα που κυλάει πλησίον, και λίμνη. Αλλωστε, σύμφωνα με τις πηγές, από ένα ειδικό αγκυροβόλιο του ποταμού άνοιξε πανιά ο στόλος του Αλεξάνδρου για τη μεγάλη εκστρατεία του, με ναύαρχο τον Νέαρχο, προς τιμήν του οποίου δεν αποκλείεται να είναι ο τάφος, αν δεν είναι κενοτάφιο.
Οι ερευνητές δεν θα εκπλαγούν αν βρούν πολλά ταφικά δωμάτια επιζωγραφισμένα με τα μοτίβα της ελληνιστικής οικίας που θαυμάζουν οι επισκέπτες στον αρχαιολογικό χώρο της Αμφίπολης, καθώς σε ένα από τα δωμάτια αυτής της Οικίας η τοιχογραφία αντιγράφει τη λιθοδομή του Περιβόλου του τάφου της Αμφίπολης. Και επειδή συνεχίζονται να γράφονται και να λέγονται πολλά μυθεύματα για το εντυπωσιακό κατά τα άλλα αυτό μνημείο, διευκρινίζουμε ότι ο λόφος Καστά δεν θα μπορούσε να αποτελεί τεχνικό έργο κατασκευασμένο από άμμο, καθώς στην κορυφή του στη δεκαετία του '70, ο αείμνηστος αρχαιολόγος Λαζαρίδης είχε βρει τάφους πολύ παλαιότερους του μακεδονικού τάφου του τέλους του 4ου αι. π.Χ. που τώρα αποκαλύπτεται.
Ο Λαζαρίδης άρχισε να σκάβει από πάνω προς τα κάτω και στα 10 μέτρα κάτω από το λεγόμενο «ταφικό σήμα» του Λέοντος βρήκε τάφους της εποχής του σιδήρου, όπως και αρχαϊκούς κιβωτιόσχημους ασύλητους. Ηταν θαμμένες εκεί γυναίκες και παιδιά, όπως και άνδρες με τον οπλισμό τους. Το ερώτημα που ετέθη ήταν αν επρόκειτο για το παλαιό νεκροταφείο των Εννέα Οδών, ενός πολίσματος που προσπάθησαν οι Αθηναίοι το 464 π.Χ. ανεπιτυχώς να αποικίσουν. Οι Αθηναίοι στην εποχή του Περικλή ίδρυσαν την Αμφίπολη (438/437 π.Χ.), με στόχο τον έλεγχο της πλούσιας ενδοχώρας του ποταμού Στρυμόνα και των μεταλλείων χρυσού και αργύρου του Παγγαίου. Η Αμφίπολη, ωστόσο, αυτονομήθηκε το 422 π.Χ. και το 357 π.Χ. εντάχθηκε στο Βασίλειο της Μακεδονίας από τον Φίλιππο Β'.
Ο Περίβολος
«Μικρό καλάθι» κρατούν οι αρχαιολόγοι, προσπαθώντας να μετριάσουν τον ενθουσιασμό των περίεργων, που πλησιάζουν όσο μπορούν το χώρο των ανασκαφών «Μικρό καλάθι» κρατούν οι αρχαιολόγοι, προσπαθώντας να μετριάσουν τον ενθουσιασμό των περίεργων, που πλησιάζουν όσο μπορούν το χώρο των ανασκαφών Μετά το θάνατο του Λαζαρίδη, το 1985, οι έρευνες επί του λόφου συνεχίστηκαν από την αρχαιολόγο Χάιδω Κουκούλη, η οποία βρήκε κι άλλους τάφους της ίδιας εποχής. Ετσι, η εικόνα του λόφου έγινε επίπεδη, και μάλιστα σε έκταση 20 στρεμμάτων, όπου αποκαλύφθηκαν συνολικά 70 τάφοι. Το 2009, όταν ανέλαβε την ΚΗ' Εφορεία η Κατερίνα Περιστέρη, συνέχισε να σκάβει στο ίδιο επίπεδο, καθώς δεν μπορούσε να ξηλώσει τους αρχαϊκούς τάφους για να πάει σε κατώτερα στρώματα. Ωσότου το 2012 αποφάσισε να ψάξει χαμηλότερα για να βρει τα όρια του τύμβου και ανακάλυψε τον τεράστιο Περίβολο των 497 μ. «Μέχρι τότε ο τύμβος είχε ύψος 23 μέτρα. Εμείς πήγαμε 12 μέτρα πιο κάτω» μας είχε πει πέρυσι τέτοιον καιρό, όταν άρχισε να φέρνει στο φως το λίθινο αυτό δακτύλιο. Η ανακάλυψη του ταφικού δρόμου που έχει ασυνήθιστα μεγάλο πλάτος (4,5 μ.), όπως και των Σφιγγών, γεννούν νέα ερωτήματα, αφενός για το τι ογκώδες χρειάστηκε να περάσει μέσα στον τάφο και αφετέρου τι συμβολίζουν οι αντικριστές Σφίγγες. Αποτελούν, άραγε, στοιχείο ισχύος του νεκρού ή του Οίκου του;
Σε αυτό το ερώτημα απαντά εμμέσως ο νομισματολόγος Αστέριος Τσίντσιφος, ο οποίος δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι οι Σφίγγες της αρχαίας Αμφίπολης αποτυπώνονται σε τετράδραχμα (14,40 και 12,90 γραμμαρίων) σε δυόβολο (1,40 γραμ.) και σε υποδαίρεση του 1/8 του στατήρα (1,20 γραμμ.). Το νόμισμα αυτό πρωτοεμφανίστηκε στην περιοχή στα τέλη του 6ου αι. π.Χ., όταν η πόλη των Εννέα Οδών, μετέπειτα Αμφίπολη, γνώρισε μεγάλη δόξα λόγω της θέσης της, σε κομβικό εμπορικό σημείο και πλησίον λιμένος. Εχουν κοπεί πολλά τέτοια νομίσματα σε διάφορες εποχές. Η Σφίγγα όμως σταματάει να εμφανίζεται σε νομίσματα μετά τη μακεδονοποίηση της Αμφίπολης, το 357 π.Χ. «Αυτό προκύπτει από τις δεκάδες αμφιπολίτικες κοπές νομισμάτων του Μεγάλου Αλεξάνδρου αργότερα, στις οποίες ούτε μία φέρει ως σύμβολο τη Σφίγγα. Αντίθετα, τα περισσότερα από τα σύμβολα των Αμφιπολιτών (δάδα, τρίποδας, μέλισσα, δελφίνι κ.ά.) μεταφέρθηκαν στα τετράδραχμα του Αλεξάνδρου».
Ο κ. Τσίντσιφος επισημαίνει πως δύο ασημένια αμφιπολίτικα τετράδραχμα στα οποία συναντάμε τις τελευταίες εμφανίσεις της Σφίγγας ως συμβόλου πουλήθηκαν: το ένα το 2001 από τον οίκο δημοπρασιών της Ζυρίχης Leu αντί 390.000 ελβετικών φράγκων και το άλλο το 2011 στη Νέα Υόρκη στον οίκο δημοπρασιών CNG αντί 700.000 δολαρίων.
Το ενδιαφέρον του κόσμου πάντως για τον τάφο της Αμφίπολης δεν λέει να μειωθεί. Τουρίστες από διάφορες περιοχές συρρέουν στη Μεσολακκιά και, διασχίζοντας έναν τραχύ χωματόδρομο, προσπαθούν να πλησιάσουν στο λόφο Καστά προκειμένου να δουν κάτι. Κι επειδή έχει αποκλειστεί από αστυνομικές δυνάμεις ο χώρος της ανασκαφής, αυτό που βλέπουν είναι ένα μικρό τμήμα του μεγάλου Περιβόλου...
Νινέτα Κοντράρου - Ράσσια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου