Ηνωμένα Έθνη.
Ανάλυση του Αποστόλη Ζουπανιώτη
Την απάντηση στο ερώτημα που πλανάται εδώ και καιρό, αν η προσπάθεια που ξεκίνησε το Σεπτέμβριο του 2008 με τους κ.κ. Χριστόφια και Ταλάτ και συνεχίστηκε από τους κ.κ. Χριστόφια και Ερογλου έχει πιθανότητες να οδηγήσει σε λύση του κυπριακού, καλείται να δώσει η...
συνάντηση του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, Μπαν γκι-Μουν με τους δύο ηγέτες στο Greentree, από τις 22-24 Ιανουαρίου. Χωρίς να αποκαλείται επίσημα «χρονοδιάγραμμα», η 1η Ιουλίου θεωρείται ημερομηνία ορόσημο για το γενικό γραμματέα και τους συνεργάτες του, αφού απ’ εκεί και μέχρι τις προεδρικές εκλογές του Φεβρουαρίου του 2013, ακόμη κι αν λάμβαναν χώρα συνομιλίες που θα οδηγούσαν σε συγκλίσεις, δεν πιστεύουν ότι ο πρόεδρος της Δημοκρατίας θα ήταν σε θέση να δημιουργήσει τους συσχετισμούς οι οποίοι θα κάνουν εφικτή την υπερψήφιση μιας συμφωνίας στο δημοψήφισμα.
Το ζητούμενο στο Greentree, όπως εκτιμούν πολιτικοί αναλυτές, είναι να ξεκαθαριστεί η βιωσιμότητα της προσπάθειας. Κι αυτό μπορεί να γίνει μόνο αν ξεμπλοκαριστούν κάποια βασικά εμπόδια. Το πρώτο σχετίζεται με το κλείσιμο του κεφαλαίου της διακυβέρνησης και το δεύτερο με τις δυνατότητες να γίνει ουσιαστική διαπραγμάτευση στα κεφάλαια του περιουσιακού και του εδαφικού.
Αποκωδικοποιώντας τα μηνύματα που στέλνουν με τις δηλώσεις τους οι ηγέτες και οι αξιωματούχοι του ΟΗΕ, οι οιωνοί δεν προμηνύονται θετικοί. Είναι χαρακτηριστικό ότι αξιωματούχοι του διεθνούς οργανισμού θεωρούν ως «βαρόμετρο» για το Greentree το αν οι αντιπρόσωποι των ηγετών Γιώργος Ιακώβου και Κουντρέτ Οζερσάι κατόρθωναν στην τελευταία τους συνάντηση πριν τη Νέα Υόρκη να επιτύχουν σύγκλιση στο ζήτημα της διασταυρωμένης ψήφου.
Την ίδια στιγμή, στην επιστολή επέδωσε την Παρασκευή στο γενικό γραμματέα ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, το μήνυμα που στέλνεται είναι πως αποδέχεται την πρόσκλησή του να προσέλθει στην κοινή συνάντηση, παρότι δεν υπήρχε λόγος σύγκλισής της, αφού δεν εκπληρώθηκαν τα συμφωνηθέντα της προηγούμενης συνάντησης.
Ο πρόεδρος Χριστόφιας εξηγεί γιατί δεν σημειώθηκε πρόοδος μέχρι σήμερα, σημειώνοντας ότι η τουρκοκυπριακή πλευρά υπαναχωρεί από τα συμφωνηθέντα και αθετεί δεσμεύσεις οι οποίες ανελήφθησαν ενώπιον του γενικού γραμματέα, υπονοώντας τη δημιουργία κοινής επιτροπής για τους εποίκους και την παροχή συγκεκριμένων στοιχείων για το εδαφικό.
Στην επιστολή ο πρόεδρος της Δημοκρατίας ξεκαθαρίζει τη διαδικασία που έχει συμφωνηθεί, η οποία είναι κυπριακής ιδιοκτησίας, τονίζοντας ότι δεν αποδεχόμαστε επιδιαιτησία και χρονοδιαγράμματα. Επαναλαμβάνει επίσης ότι η συμφωνημένη βάση των συνομιλιών επιδιώκει λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, με μία κυριαρχία, υπηκοότητα και διεθνή προσωπικότητα.
ΚΡΥΦΟΣ ΑΣΟΣ ΣΤΟ ΜΑΝΙΚΙ
Τα Ηνωμένα Έθνη πάντως, εκτιμώντας ότι η προηγούμενη συνάντηση του Greentree ήταν επιτυχημένη και πιστώνοντας την «επιτυχία» στην παρουσία του γενικού γραμματέα, επιμένουν να επαναλάβουν το εγχείρημα, χρησιμοποιώντας σαν «άσο» στο μανίκι στις 48ωρες διαπραγματεύσεις ένα πολυσέλιδο έγγραφο το οποίο έχουν ετοιμάσει οι συνεργάτες του κ. Ντάουνερ, με θέσεις οι οποίες κατά την άποψή τους θα μπορούσαν να τύχουν αποδοχής από τις δύο πλευρές οδηγώντας σε σύγκλιση απόψεων πάνω σε βασικές πτυχές του κυπριακού στις οποίες σήμερα υπάρχει χάσμα.
Το έγγραφο αυτό είναι το «απόσταγμα» 3,5 χρόνων συνομιλιών και λαμβάνει υπόψη, τόσο τα δύο έγγραφα που έδωσαν στα Ηνωμένα Εθνη οι δύο ηγέτες με το όραμά τους για τη λύση, όσο και όλες τις κατά καιρούς συζητήσεις που έχουν γίνει και έχουν καταγραφεί.
Το μεγάλο ερώτημα όμως είναι, με ποιον τρόπο αυτό το έγγραφο θα παρουσιαστεί, με δεδομένη την κυπριακή ιδιοκτησία των συνομιλιών και την μέχρι τώρα άρνηση της πλευράς μας να δεχθεί την υποβολή ιδεών εκ μέρους του ΟΗΕ. Όπως μας ανέφερε χαρακτηριστικά πηγή στη Λευκωσία, «η χρήση της φράσης ‘γεφυρωτικές προτάσεις’ είναι απαγορευμένη», ωστόσο, με την έναρξη της διπλωματίας του «πήγαινε – έλα» και στο Greentree 1 και μετά, τα Ηνωμένα Εθνη υπέβαλαν παρόμοιες γεφυρωτικές προτάσεις.
Χαρακτηριστική ήταν δήλωση ανώτατης ε/κ πηγής αμέσως μετά το Greentree, η οποία επεξηγώντας το πήγαινε-έλα που έγινε έδωσε ως παράδειγμα το ακόλουθο περιστατικό (Καθημερινή 6/11/2011), το οποίο δείχνει τον τρόπο με τον οποίο γίνονται οι γεφυρωτικές προτάσεις:
«Κάποια στιγμή, στην προσπάθειά τους να δουν τα περιθώρια μετακινήσεων των πλευρών σε ένα από τα κεφάλαια, οι κ. Ντάουνερ και Πάσκοε μας ρώτησαν αν θα μπορούσαμε να αποδεχθούμε εναλλακτικά κάτι άλλο. Ο πρόεδρος απάντησε καταφατικά. Επέστρεψαν, λέγοντάς μας ότι η άλλη πλευρά δεν το αποδέχθηκε και πρότειναν νέα θέση. Ο πρόεδρος τους είπε πως δεν υπάρχει τίποτε άλλο κι ας προσπαθήσουν να πείσουν τον κ. Ερογλου για την πρότασή τους».
Καθώς αυτή τη φορά δεν αναμένονται διαδικαστικές εκπλήξεις στις συνομιλίες, το πρόγραμμα θα ξεκινήσει με δείπνο το βράδυ της Κυριακής, παρουσία των ηγετών και των συζύγων τους, των αντιπροσωπειών, του γενικού γραμματέα και της συζύγου του με τις ομάδες Ντάουνερ και Πάσκοε.
Την επομένη, μετά από δύο χωριστές συναντήσεις του γενικού γραμματέα με τους ηγέτες και την επίσημη έναρξη των συνομιλιών παρουσία όλων, θα ξεκινήσει κύκλος χωριστών επαφών κατά το πρότυπο της προηγούμενης συνάντησης, στη βάση των δύο εγγράφων (κατ’ ακρίβεια κιβωτίων με έγγραφα που τα συνοδεύει μία 20σέλιδη σύνοψη) τα οποία έχουν δώσει οι δύο πλευρές στον κ. Ντάουνερ και θα ανταλλάξουν μεταξύ τους. Θεωρείται βέβαιο ότι θα ζητηθεί από την τουρκοκυπριακή πλευρά να ανοίξει τα χαρτιά της στο εδαφικό και να δώσει στοιχεία για τους έποικους, ώστε να μπορέσει να προχωρήσει η διαδικασία και στο περιουσιακό.
Καθώς η απόσταση που χωρίζει τις δύο πλευρές στα βασικά σημεία είναι τεράστια, την Τρίτη το πρωί (ίσως και το βράδυ της Δευτέρας), η ομάδα των Ηνωμένων Εθνών θα αρχίσει να εμφανίζει τις δικές της θέσεις στα θέματα αυτά. Και είτε δοθούν ως έγγραφο στις δύο πλευρές, είτε παρουσιαστούν κομμάτια του στα πήγαινε-έλα με τους ηγέτες, η ουσία είναι πως οι ιδέες θα εμφανιστούν από τον ΟΗΕ ως ο μοναδικός τρόπος για να υποβοηθηθεί η προσπάθεια εξεύρεσης λύσης.
Την Τρίτη το μεσημέρι ελπίζουν να ξεκινήσει η συζήτηση του κειμένου το οποίο θα διαβάσει στις 10:30 το πρωί της επομένης, στην έδρα του ΟΗΕ ο γενικός γραμματέας, το οποίο θα περιέχει τις πρώτες ενδείξεις του τι μέλλει γενέσθαι στη φάση αυτή των διαπραγματεύσεων. Υπενθυμίζεται ότι θα ακολουθήσει η υποβολή της έκθεσής του προς το Σ.Α.
ΤΑ ΣΕΝΑΡΙΑ
Τα λογικά σενάρια σε σχέση με τα αποτελέσματα της συνάντησης του Ιανουαρίου παραμένουν τρία.
Αν βρεθούν ουσιώδης συγκλίσεις στα βασικά κεφάλαια δημιουργείται οδικός χάρτης που συμπεριλαμβάνει και διεθνή διάσκεψη. Αν υπάρξει αδιέξοδο το πιθανότερο είναι ο γενικός γραμματέας να το καταγράψει στην έκθεσή του προς το Σ.Α. ζητώντας οδηγίες για το τι μέλλει γενέσθαι. Είναι χαρακτηριστικό πως δεν είναι μόνο η τουρκική πλευρά η οποία πλέον μιλά για «σχέδιο Β». Οι φωνές περί «ξεπερασμένης ως επιλογή» της διζωνικής – δικοινοτικής ομοσπονδίας πληθαίνουν, το ερώτημα όμως είναι, προς τα πού θα στρέψει την προσοχή του ο επόμενος πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας (αν δεν είναι ο Δημήτρης Χριστόφιας. Επιλογή συμφωνημένης διχοτόμησης, διαιώνιση του στάτους κβο, ή μία λύση χαλαρής συνομοσπονδίας;
Η τρίτη εκδοχή είναι να σημειωθεί πρόοδος που θα σχετίζεται με το άνοιγμα της συζήτησης όλων των πτυχών του περιουσιακού (αυτή τη στιγμή ούτε στα κριτήρια δεν έχουν συμφωνήσει) με αποτέλεσμα ο γενικός γραμματέας να καλέσει σε συνέχιση των εντατικών συνομιλιών και να ορίσει καινούργιο ραντεβού για ανασκόπηση της κατάστασης, στο οποίο θα οριστεί και η διεθνής διάσκεψη.
Διπλωματικοί κύκλοι παραμένουν πάντως επιφυλακτικοί ως προς το αν και αυτό το σενάριο οδηγεί σε λύση προ της 1ης Ιουλίου, καθώς θα πρέπει ο διεθνής παράγοντας και τα Ηνωμένα Εθνη να είναι βέβαιοι για τις δυνατότητες του προέδρου να χτίσει εκείνες τις εσωτερικές συμμαχίες που θα επιτρέψουν σε υπερψήφιση του σχεδίου που θα συμφωνηθεί στο δημοψήφισμα.
Οι πολιτικοί σχεδιασμοί που επηρεάζουν τη διαπραγμάτευση
Για να έχει ο νυν πρόεδρος της Δημοκρατίας πιθανότητες επανεκλογής το Φεβρουάριο του 2013 (κατ’ ακρίβεια και για να είναι συνεπής με τα όσα δήλωσε κατά καιρούς) θα πρέπει να έχει να παρουσιάσει στους Ελληνοκύπριους, όχι απλά πρόοδο στο κυπριακό, αλλά ότι βρισκόμαστε ένα βήμα πριν τη λύση. Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας χρειάζεται να συνεχιστεί η διαδικασία (άρα χρειάζεται πρόοδο) γιατί το κυπριακό είναι αυτό που θα βγάζει από την επικαιρότητα την έκρηξη στο Μαρί και τις συνέπειές της.
Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει ακόμη ένα λόγο να επιθυμεί την πρόοδο. Οσο πιο κοντά βρισκόμαστε σε συμφωνία, τόσο πιο πολύ εξασθενεί τις πιθανότητες του διαφαινόμενου ως βασικού του αντιπάλου, Νίκου Αναστασιάδη, ο οποίος σταθερά άρχισε να οικοδομεί την εικόνα του ηγέτη που θα είναι σε θέση να βρει τη λύση με τον Ντερβίς Ερογλου (παρά το «φιάσκο» του πρόσφατου δείπνου τους, που ενόχλησε αρκετούς παράγοντες και χρηματοδότες του ΔΗΣΥ)
Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι αν η επιλογή της συμφωνίας γίνει ορατή, ο Νίκος Αναστασιάδης (που έχει υποσχεθεί σε αξιωματούχους του ΟΗΕ και διεθνείς παράγοντες ότι θα στηρίξει τη λύση στο δημοψήφισμα, αν υπάρξει συμφωνία) θα βρεθεί ενώπιον κρισίμων πολιτικών διλημμάτων.
Καθώς τα Ηνωμένα Εθνη τείνουν να αμφιβάλλουν κατά πόσο αυτή τη στιγμή είναι πολιτικά εφικτή η υπερψήφιση μιας συμφωνίας στο δημοψήφισμα (από την ελληνοκυπριακή πλευρά) στο βαθμό που υπάρχει σημαντική πρόοδος, θα προβάλλει ως εναλλακτική λύση μία ενδιάμεση συμφωνία μεταξύ των ηγετών, η οποία πάλι είναι «δίκοπο μαχαίρι» για το Δημήτρη Χριστόφια. Από τη μία φέρνει σε δύσκολη θέση το Νίκο Αναστασιάδη, από την άλλη όμως συσπειρώνει τις «απορριπτικές» δυνάμεις εναντίον του, κάποιες από τις οποίες τον βλέπουν ως καλύτερη επιλογή από το Νίκο Αναστασιάδη στο δεύτερο γύρο.
ΑΠΌ ΤΙΣ 20-26 ΣΤΗ ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ
O πρόεδρος της Δημοκρατίας με τη σύζυγό του Ελση φτάνουν στη Νέα Υόρκη στις 20 Ιανουαρίου και θα καταλύσουν σε ξενοδοχείο του Μανχάταν. Θα προσέλθουν στο Greentree για το δείπνο, το απόγευμα της Κυριακής και θα επιστρέψουν στο Μανχάταν το βράδυ της 24ης Ιανουαρίου. Την Πέμπτη το πρωί θα γίνει η επίσημη τελετή λήξης στην έδρα του ΟΗΕ παρουσία του γγ και των δύο ηγετών. Ο κ. Χριστόφιας θα αναχωρήσει για την Κύπρο το βράδυ της 26ης Ιανουαρίου.
Τα μέλη της διαπραγματευτικής ομάδας, Νίκος Αιμιλίου και Τουμάζος Τσελεπή φτάνουν στη Νέα Υόρκη στις 18 Ιανουαρίου. Θα έχουν σειρά επαφών με το βοηθό γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, Λυν Πάσκοε και τα πέντε μόνιμα μέλη του Σ.Α.
ΑΜΦΙΒΟΛΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΑΠΟΓΡΑΦΗ
Σοβαρές επιφυλάξεις για την εγκυρότητα των στοιχείων της απογραφής στα κατεχόμενα έχει η κυπριακή κυβέρνηση, που θεωρεί ότι οι παρατηρητές των Ηνωμένων Εθνών δεν είχαν σχέση με τον διεθνή οργανισμό.
«Ήταν κάποιοι εμπειρογνώμονες τους οποίους προσέλαβε ο Αλεξάντερ Ντάουνερ, από τα κονδύλια των καλών υπηρεσιών. Δεν είχαν καμία σχέση με τον ΟΗΕ και η παρουσία τους δεν διασφαλίζει την εγκυρότητα της απογραφής», μας είπε κυβερνητική πηγή...
www.greeknewsonline.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου